Uzaya Kargo Gönderme Maliyeti Nasıl Ucuzladı?

Uzaya malzeme gönderme fiyatı yıllar içinde üç dönemde değişim yaşadı:

• İlk nesil ilkel roketler
• Uzay mekiği dönemi
• Yeniden kullanılabilir roketler çağı

İlkel Roketlerle Uzaya Malzeme Gönderme Maliyeti

1940’larda başlayan uzay çağı, ilk roket sistemleriyle çok pahalı oldu.
Örneğin, Sovyetlerin Vostok programında uzaya gönderilen 1 kg yük 25 000 $’a kadar çıkabiliyordu.
Bu maliyet günümüzle kıyaslandığında katbekat daha yüksekti.

Uzay Mekikleriyle Maliyetlerin Düşmesi

1980’lerde NASA’nın Uzay Mekiği (Space Shuttle) programı ile birlikte maliyetler düşmeye başladı.
Uzay mekikleri:

• Hem insan hem de yük taşıyabiliyordu
• Kısmen yeniden kullanılabilir sistemlerdi

Bu dönemde:

• Hubble Uzay Teleskobu, uzay mekikleriyle yörüngeye taşındı
• Maliyetler 10 000 $/kg seviyelerine kadar düştü
• Ancak kazalar ve bakım maliyetleri programın sonunu getirdi

Yeniden Kullanılabilir Roketlerle Maliyetlerin Çöküşü

İlk adım Jeff Bezos’un Blue Origin tarafından atılsa da, pratik ve ticari başarıyı getiren şirket SpaceX oldu.

SpaceX’in Falcon 9 roketleri:

• İlk aşamayı başarıyla Dünya’ya indirip yeniden kullanabiliyor
• Maliyeti yaklaşık 2 000–2 500 $/kg seviyesine kadar düşürdü

Starship ile Rekabeti Alt Eden Bir Dönem

SpaceX’in tamamen yeniden kullanılabilir Starship sistemiyle:

• Tek kullanımlık aşamada bile maliyet 150 $/kg seviyesine kadar düşebiliyor
• Yüksek tekrar kullanılabilirlik ile bu rakam 10–20 $/kg olabilir

Yıllar İçerisinde Uzaya Malzeme Gönderme Maliyeti

• Vostok dönemi: 25.000 $/kg
• Uzay mekikleri dönemi: 10.000 $/kg
• Falcon 9 (kısmen yeniden kullanılabilir): 2.000–2.500 $/kg
• Falcon Heavy (yeniden kullanılabilir): 1.400 $/kg
• Starship (hedef, tamamen yeniden kullanılabilir): 10–150 $/kg

Sonuç

SpaceX’in yeniden kullanılabilir roket teknolojisi (özellikle Falcon 9) ve geleceğin tamamen yeniden kullanılabilir sistemi olan Starship, uzaya kargo taşıma maliyetini dramatik şekilde düşürdü.

Bu gelişmeler sayesinde, uzay artık:

• Şirketler için daha ekonomik
• Bilim insanları için daha erişilebilir hale geldi.

• SpaceX X (https://x.com/SpaceX/status/1938758049000497466/photo/1)
• ESA (https://www.esa.int/About_Us/50_years_of_ESA/50_years_of_humans_in_space/The_flight_of_Vostok_1?ref=t3telemetry.com)
• NASA (https://www.nasa.gov/image-article/the-first-space-shuttle/)
• SpaceX (https://www.spacex.com/vehicles/falcon-9/)
• SpaceX (https://www.spacex.com/vehicles/starship/)
• Nasdaq (https://www.nasdaq.com/articles/spacex-raises-prices-blames-inflation)
• SPACE INVESTMENTS (https://www.spaceinvestments.io/space-market-updates/starship-economics)