SpaceX’in geliştirdiği ve günümüzde aktif olarak kullanılan Falcon 9 roketi, uzay taşımacılığı sektöründe çok büyük değişiklikler meydana getirdi. Peki Falcon 9 neyi değiştirdi? Uzaya bir şey göndermenin maliyeti ne kadar?
Falcon 9’dan Öncesi
Falcon roketleri her ne kadar sinematik bir şekilde Dünya’ya dönüp dikey iniş yapabilse de, bu onu ilk yeniden kullanılabilir roket yapmıyor. Falcon 9’dan çok daha önce bu konuda birçok çalışma vardı. Bunlardan en başarılısı ve üzerinde durmaya değer olanıysa NASA’nın Uzay Mekiği programıydı.
Uzay mekiği temel olarak dört parçadan oluşuyordu:
-
Yörünge aracı (astronotların ve yükün bulunduğu bölüm),
-
Sağ ve sol taraftaki katı yakıtlı roketler,
-
Ve devasa turuncu harici yakıt tankı.
Bu parçalardan yörünge aracı ve katı roketler yeniden kullanılabiliyordu, ancak yakıt tankı her fırlatmada kaybediliyordu. Uzay mekiğinden önce, uzaya bir şey göndermek çok daha pahalıydı.
-
Geleneksel roketlerle 1 kg yükün fırlatma maliyeti yaklaşık 20.000 dolar,
-
Uzay mekiği programıyla bu maliyet yaklaşık 10.000 dolar civarına inmişti.
Falcon 9
Falcon 9, çok uzun bir geliştirme sürecinden geçerek bugünkü haline geldi. İlk dört fırlatma başarısızlıkla sonuçlandı. Roketler ya uzaya ulaşamadan infilak etti ya da görevlerini tamamlayamadı. Bu süreçte SpaceX iflasın eşiğine geldi. Ancak şirket, aldığı devlet ihaleleri ve yatırımlarla ayakta kalmayı başardı ve Falcon 9'u geliştirmeye devam etti.
Tüm bu zorlu sürecin ardından SpaceX, 2012 Kasım ayında, Uluslararası Uzay İstasyonu’na kargo taşıyan ilk özel şirket olmayı başardı. Devam eden süreçte, 2018 yılında Falcon Heavy roketiyle (üç adet Falcon 9'un birleşimi), çok daha ağır yükleri taşıyabilecek hale geldi. Bu tarihi fırlatmada, Elon Musk'ın Tesla Roadster aracı da uzaya gönderildi. Yan roketler eşzamanlı olarak Dünya’ya geri dönüp senkronize dikey iniş yaptı. Ana roket ise hedefi olan okyanustaki platforma iniş yapmayı başaramasa da, bu gösteri SpaceX’in hedefine büyük ölçüde ulaştığını kanıtladı.
İlerleyen yıllarda Falcon 9’un ilk aşamaları, hem karaya hem de deniz üzerindeki platformlara başarıyla iniş yapabilir hale geldi. Böylece uzaya 1 kg yük göndermenin maliyeti yaklaşık 2.500 dolara kadar düştü.
Kg Başına Uzaya Gönderme Maliyetleri (Tarihsel)
Geleneksel roketler: ~20.000 $
Uzay Mekiği: ~10.000 $
Falcon 9: ~2.500 $
SpaceX Falcon Roketleriyle Neler Yapıyor?
Günümüzde SpaceX, gözbebeği Falcon 9 roketleriyle birçok görev gerçekleştiriyor:
-
Ülkelerin uydularını fırlatmak (örneğin: Türksat 6A)
-
Kendi internet ağı Starlink’in uydularını yerleştirmek
-
Uluslararası Uzay İstasyonu’na kargo ve insan taşımacılığı
-
NASA ve özel şirketler için farklı ticari görevler
Şirket aynı zamanda Starship adlı çok daha büyük ve tamamen yeniden kullanılabilir bir roket üzerinde çalışıyor. Starship, hem Ay’a hem de Mars’a yolculuk için tasarlanıyor ve Falcon 9’daki dikey iniş teknolojisini daha ileri seviyeye taşımayı hedefliyor.